Czarny bez- panaceum na wiele dolegliwości
Czarny bez- panaceum na wiele dolegliwości
Czarny bez jest krzewem lub też niewysokim drzewem należącym do rodziny przewiertniowatych. Potrafi dorosnąć nawet do kilku metrów. Biały rdzeń wewnątrz wypełnia gałęzie. Pień jest zazwyczaj koloru szarego, a czasem brunatnego. Liście są duże ułożone naprzeciw siebie równolegle o piłkowanych brzegach.
Drobniutkie kwiatuszki w kolorze kremowobiałym kwitną od maja do czerwca. Umiejscowione są na długich szypułkach, tworząc kwiatostany. Ich zapach jest nadzwyczaj bardzo intensywny i duszący.
Owoce, to fioletowoczarne kuleczki z 3-6 nasionami.
Kwiaty w swoim składzie mają flawonoidy, olejki eteryczne, glikozyd cyjanowodorowy, kwasy organiczne, garbniki oraz sole mineralne. Owoce zaś posiadają 20% cukrów, glikozydy antocyjanowe, 3,5% pektyn, kwasy organiczne, witaminy B i C, 3% garbników, karotenoidy i sole mineralne.
Wszelkie surowce pozyskuje się z roślin rosnących naturalnie.
Zielarze używają owoców, korę i korzenie.
Czarny bez w tradycji słowiańskiej był bardzo ważną rośliną. Składano mu ofiary, szerzyła się, w okuł niego fascynacja, dlatego wszyscy sądzili, że ma magiczną moc. W wigilię św. Jana wszystkie chłopskie chaty były ozdabiane gałązkami czarnego bzu, bylicą i łopianem. Wszystko to było robione w celu ochrony przed pożarem, zarazą i czarnymi mocami.
Czarny bez rośnie w całej Europie, Afryce Północnej oraz Azji. W Polsce jest pospolitym krzewem, który rośnie w zaroślach, przy zabudowaniach, drogach na nieużytkach, po prostu wszędzie.
Uprawa:
Czarny bez lubi nasłonecznione miejsca z glebą żyzną, próchniczą delikatnie wilgotną. Sadzenie odbywa się, wysiewając nasiona po stratyfikacji lub przez sadzonki.
Zbiór i suszenie:
W początkowym okresie kwitnienia, gdy dzień jest suchy i słoneczny, należy obciąć cały baldachim (nigdy nie zbieraj przekwitniętych kwiatostanów, niektóre kwiaty powinny być nierozwinięte). Bądź delikatna/y, nie pognieć kwiatów, gdyż sczernieją. Kwiaty najlepiej rozwiesić i suszyć w przewiewnym, suchym, zacienionym miejscu. Najodpowiedniejsza temperatura nie powinna przekraczać 30 stopni. Gdy kwiaty wyschną, wyrzuć szypułki. Owoce dojrzałe, lecz nie przejrzałe powinny być zbierane w sierpniu i wrześniu. Susz je w suszarni. Początkowa temperatura to 30 stopni, późniejsza to około 50 stopni. Gdy owoce będą wysuszone, należy pamiętać, by odrzucić wszystkie zielone i niedojrzałe sztuki.
Przechowywanie:
Wszystkie części rośliny umieszczamy w suchych, ciemnych i szczelnych pojemnikach.
Działanie:
Te śliczne kwiatuszki mają ogromną moc napotną. Działają moczopędnie, przeciwgorączkowo, wykrztuśne i miejscowo przeciwzapalnie. Kuleczki owoców działają przeczyszczająco, przeciwgorączkowo, moczopędnie, napotnie, przeciwbólowo i najważniejsze odtruwająco.
W medycynie:
W nieżytach dróg oddechowych wykorzystywane są napary z kwiatów. Również są wykorzystywane w chorobach reumatycznych, w zaburzeniach nerwowych. Świetnie neutralizują przeziębienia połączone z gorączką. Odwary z owoców są wykorzystywane przy migrenach i silnych nerwobólach oraz przy złej przemianie materii. Pomaga zahamować biegunkę. Przy zapaleniu skóry, oparzeniach, problemach ze spojówkami oraz do płukania jamy ustnej używa się naparów z kwiatów.
W kosmetyce:
Firmy kosmetyczne wykorzystują ekstrakt z czarnego bzu, do produkcji maseczek, kremów i toników do twarzy. Cera starzejąca czuje największe błogosławieństwo w momencie użycia takich specyfików. Działają one bowiem wygładzająco, zmiękczając oraz rozjaśniając.
W kuchni:
Z owoców tworzy się wszelkiego rodzaju marmolady, konfitury, dżemy, powidła, kompoty i soki. Niektórzy smażą w cieście naleśnikowym baldachy kwiatów.
W ogrodzie:
Ludzie sadzą go głównie z powodów ozdobnych. Jego śliczne kwiaty i zapach wiosną umila coraz cieplejsze wieczory.
Inne:
Z owoców otrzymuje się barwniki w kolorze czerwonym i błękitnym. Owoce konsumują również ptaki.
UWAGA !!!
Nigdy nie jedz surowych owoców, zawierają one trujący glikozyd cyjanogenny (w trakcie suszenia ulega rozkładowi). Nigdy nie stosuj czarnego bzu, gdy jesteś odwodniony.
